Arvastat > Logboek burgerklanten

Logboek Burgerklanten

> 2024

>> Nieuw kenmerk uitkeringsstatus

• Vanaf april 2024 is er voor de werkzoekenden zonder werk een nieuw kenmerk raadpleegbaar. De uitkeringsstatus maakt een indeling in vier groepen: werkzoekenden met een werkloosheidsuitkeringsaanvraag, jongeren in beroepsinschakelingstijd, voormalig niet-beroepsactieve werkzoekenden zonder werk, en overige werkzoekenden zonder werk.

>> Minder onbekende waarden bij nationaliteit en origine tussen juli 2016 en februari 2022.

• Door een update van de cijfers in april 2024 zijn er minder onbekende waarden tussen juli 2016 en februari 2022 voor nationaliteit en origine. Dit heeft vooral een impact op de cijfers tussen juli 2021 en februari 2022. Door de invoering van nieuwe landcodes in juli 2021 was er voor deze periode aanvankelijk een hoog aantal onbekende waarden zichtbaar op Arvastat.

> 2023

>> Nieuwe werkzoekendencategorie voor (verplicht) ingeschreven burgers zonder dienstverlening van VDAB.

• Vanaf september 2023 kunnen klanten uit categorie 03 die geen dienstverlening wensen van VDAB ingeschreven blijven in categorie 49. Zij worden geteld bij de studenten en anderen, wat zorgt voor een toename van deze groep.

>> Nieuwe beroepsbevolking voor werkzoekendengraden vanaf 2023

• In 2022 en tijdens de eerste vijf maanden van 2023 werden de werkzoekendengraden verder berekend op basis van de beroepsbevolking van 2019. De gegevens over de beroepsbevolking van 2020 en daarna 2021 waren immers nog niet beschikbaar. In juni werden de meest recente gegevens beschikbaar gemaakt. Ze worden nu gebruikt voor de berekening van de werkzoekendengraden vanaf juni 2023. De werkzoekendengraden van de eerste vijf maanden van 2023 werden herberekend op basis van de beroepsbevolking van 2021.

>>Administratieve correctie van het aantal deeltijds werkende vrij ingeschreven werkzoekenden (cat. 93)

• In april 2023 is er een sterke daling van het aantal werkende burgerklanten ten gevolge van een administratieve correctie van het aantal deeltijds werkende vrij ingeschreven werkzoekenden (categorie 93). De voorbije maanden was er een probleem met de automatische uitschrijving van deze groep na drie maanden zonder activiteit in hun dossier en zonder bevestiging dat men ingeschreven wilt blijven.

>>Verplichte inschrijving van huurders van een sociale woning en geen automatische uitschrijving van vrij ingeschreven werkzoekenden zonder werk meer

• Vanaf 1 januari 2023 moeten huurders van een sociale woning zich verplicht inschrijven als werkzoekende bij VDAB. Vanaf april 2023 worden vrij ingeschreven werkzoekenden zonder werk (categorie 03) niet langer automatisch uitgeschreven indien ze na drie maanden zonder activiteit in hun dossier niet hebben aangegeven dat ze nog ingeschreven wensen te blijven. Dit omdat bepaalde klantengroepen zoals sociale huurders verplicht ingeschreven moeten blijven. Deze maatregel zal zorgen voor een verhoging van het werkzoekendencijfer.

> 2022

>>Nieuwe statussen dienstverlening

• In november 2022 heeft VDAB nieuwe statussen dienstverlening geïntroduceerd. Deze statussen geven weer wat de bemiddelaar doet voor de klant. De bemiddelingsstatus is deels gebaseerd op deze statussen dienstverlening, waardoor er een breuk is in de cijfers volgens bemiddelingsstatus vanaf november 2022. Tussen oktober en november 2022 is ten gevolge van de introductie van de nieuwe statussen het aantal WZW in opleiding of voortraject toegenomen, terwijl het aantal WZW niet-inzetbaar op lange termijn is gedaald. Deze breuk om technische redenen heeft gedurende één jaar ook een sterke impact op de procentuele jaarverschillen.

>> Wijziging definitie categorie 06

• Werkzoekenden met een inkomensvervangende tegemoetkoming van de FOD Sociale Zekerheid (categorie 06): burgers die een inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) van de FOD Sociale Zekerheid ontvangen omdat ze door hun handicap een verminderd verdienvermogen hebben. Ze worden in deze categorie ingeschreven in functie van begeleiding naar vrijwilligerswerk of betaald werk. De burgers in deze categorie hebben geen recht op een werkloosheids- of inschakelingsuitkering of een uitkering van het OCMW.

>> Indeling naar leeftijd

• De basisindeling van de leeftijdsgroepen is gewijzigd. Voordien was de indeling <25j, 25 t/m 39j, 40 t/m 54j, >=55j. Dat wordt nu: <25j, 25 t/m 59j, >=60j. We schakelen dus over naar drie leeftijdsgroepen, en verhogen de ondergrens van de oudste groep.

>> Verwijdering van het kenmerk 'doelgroep controledienst'

>> Aanpassing aan een samenwerkingsverband

• In mei 2022 werden de gemeenten Zoutleeuw en Hoegaarden toegevoegd aan het samenwerkingsverband ILV Stad Tienen. Het samenwerkingsverband telt nu zeven gemeenten: Geetbets, Hoegaarden, Kortenaken, Landen, Tienen, Zoutleeuw.

> 2021

>> Nieuwe beroepsbevolking voor werkzoekendengraden van 2021

• Tijdens de eerste zeven maanden van 2021 werden de werkzoekendengraden verder berekend op basis van de beroepsbevolking van 2018 (zoals bij de werkzoekendengraden van 2020). De gegevens over de beroepsbevolking van 2019 waren immers nog niet beschikbaar. In juli werden die gegevens beschikbaar gemaakt. Vanaf augustus worden zij gebruikt voor de berekening van de werkzoekendengraden van 2021. De werkzoekendengraden van de eerste zeven maanden van 2021 werden herberekend op basis van de beroepsbevolking van 2019.

>> Nieuwe naam van een samenwerkingsverband

• In het najaar van 2021 werd de naam van het samenwerkingsverband ILV Stad Mechelen gewijzigd in ILV regio sociale economie Rivierenland. Dit op vraag van de gemeenteraden van de tien deelnemende besturen.

>> Luik “Werkloosheid” wordt luik “Burgerklanten”

• De werkzoekendenindeling naar NWWZ is vervangen door het concept ‘Burgerklanten’, waarbij het VDAB-cliënteel wordt ingedeeld volgens hun werksituatie naar ‘werkzoekenden zonder werk’, ‘werkenden’, en ‘studenten en anderen’. Meer details zijn te vinden in de Help-pagina’s.
• Het luik ‘Burgerklanten’ is helemaal herwerkt, met vier grote keuzeknoppen bovenaan en een andere positionering van de figuren, kaarten en tabellen.
• Naast het aantal burgerklanten met een verblijfplaats in Vlaanderen worden er nu ook cijfers getoond over burgerklanten met een verblijfplaats in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) of Buiten VL en BHG. Standaard worden de cijfers voor het totaal getoond, bij regio kan dit aangepast worden.

>> Indeling naar bemiddelingsstatus

• Vanaf januari 2017 kunnen de werkzoekenden zonder werk verder ingedeeld worden in drie groepen volgens hun bemiddelingsstatus: ‘in bemiddeling’, ‘in opleiding of voortraject’, ‘niet inzetbaar op lange termijn’. Meer details zijn te vinden in de Help-pagina.

>> Indeling naar leeftijd

• De leeftijdscategorie ‘>60 jaar’ wordt opgesplitst in ‘60 t/m 64 jaar’ en ‘>=65 jaar’.

>> Indeling naar studies

• Van een zeer beperkt aantal klanten is het studieniveau niet gekend. Voorheen werden zij gecatalogeerd onder ‘lager onderwijs + 1ste graad’. Zij krijgen nu een afzonderlijke categorie ‘onbekend’.

>> Indeling naar nationaliteit en origine

• Als gevolg van de Brexit wijzigt EU28 in EU27, verandert EU15 in EU14, en wordt de groep EVA uitgebreid tot EVA + VK (Verenigd Koninkrijk).

>> Andere geografische indelingen

• De geografische indelingen ’regio’, ‘serr’, ‘seroc’ en ‘streektafel’ verdwijnen. De indelingen ‘Referentieregio’ en ‘Samenwerkingsverband’ komen in de plaats. Meer details zijn te vinden in de Help-pagina’s.

>> Doelgroep controledienst

• ‘Doelgroep controledienst’ wordt toegevoegd aan de lijst van kenmerken vanaf augustus 2018. De burgers die tot de doelgroep van de controledienst behoren zijn alle burgers die verplicht zijn ingeschreven bij VDAB voor het verwerven of verkrijgen van een inschakelings- of werkloosheidsuitkering en gedomicilieerd zijn in Vlaanderen. Meer details zijn te vinden in de Help-pagina.

>> Arbeidsbeperking

• Het concept arbeidshandicap werd vervangen door arbeidsbeperking. Burgers met een arbeidsbeperking hebben een indicatie van een arbeidshandicap en/of een multipele problematiek (PMP). De indicatie PMP werd ingevoerd in 2014, voorafgaand aan juli 2014 omvat de variabele arbeidsbeperking enkel burgers met een arbeidshandicap. Meer details zijn te vinden in de Help-pagina.

>> Aangepaste berekening werkzoekendengraad

• De werkzoekendengraad wordt bepaald als de verhouding van het aantal werkzoekenden zonder werk tussen 18 en 65 jaar woonachtig in Vlaanderen ten opzichte van de Vlaamse beroepsbevolking tussen 18 en 65 jaar. In de vorige versie van Arvastat (online tot juni 2021) stonden in de teller van de werkzoekendengraad de Vlaamse niet-werkende werkzoekenden tussen 18 en 65 jaar. De werkzoekendengraad ligt nu hoger doordat de werkzoekenden zonder werk ook werkzoekenden in opleiding meetellen. Meer details zijn te vinden in de Help-pagina.

>> Andere inkleuring van de interactieve kaarten

• De oude inkleuring van de kaarten van rood naar groen symboliseerde een stijging, respectievelijk een daling van de categorie die gevisualiseerd werd. Aangezien VDAB nu ook rapporteert over klantengroepen waarvoor een zo groot mogelijk bereik wordt geambieerd (en waarvoor een stijging bijgevolg positief is) worden nu groene en bruine tinten gehanteerd.

> 2020

>> Nieuwe beroepsbevolking voor werkzoekendengraden van 2020

• Tijdens de eerste zeven maanden van 2020 werden de werkzoekendengraden verder berekend op basis van de beroepsbevolking van 2017 (zoals bij de werkzoekendengraden van 2019). De gegevens over de beroepsbevolking van 2018 waren immers nog niet beschikbaar. In juli werden die gegevens beschikbaar gemaakt. Vanaf september worden zij gebruikt voor de berekening van de werkzoekendengraden van 2020. De werkzoekendengraden van de eerste zeven maanden van 2020 werden herberekend op basis van de beroepsbevolking van 2018.

>> Lichte overschatting door drie nieuwe onderwijsprojecten

• Er zijn vanaf juli 2019 drie nieuwe onderwijsprojecten 'leren en werken' gestart: Intensieve begeleiding alternerend leren, aanloopfase-focus vorming en aanloopfase-focus werkervaring. In het verleden werden deelnemers aan dergelijke projecten geweerd uit de telling van de NWWZ en geteld bij de werkzoekenden in opleiding, maar dit was omwille van technische redenen niet onmiddellijk mogelijk voor deze nieuwe projecten. Ten gevolge hiervan werd het aantal NWWZ – en vooral de restgroep ‘andere’ omwille van de registratie van de meeste van deze jongeren als deeltijds lerende (cat. 11) – tussen september 2019 en februari 2020 licht overschat.

>> De term 'Taalachterstand Nederlands' wordt vervangen door 'Weinig Kennis Nederlands'. De telling is dezelfde.

>> De telling 'Werkzoekenden in specifieke doelgroepen' wordt geschrapt.

>> Werkloosheidsgraad wordt werkzoekendengraad

• Aangezien één van de belangrijkste opdrachten van VDAB er in bestaat de aanwerving en plaatsing van werkzoekenden te bevorderen en te organiseren, worden de statistieken dan ook gedefinieerd in functie van deze werkzoekenden.
  De RVA daarentegen werkt met personen die een werkloosheidsvergoeding aanvragen. De term ‘werklozen’ wordt dan ook veelal gebruikt in de werkloosheidsreglementering en de sociale zekerheid.
  Deze opdrachten zijn fundamenteel verschillend en geven dus ook aanleiding tot een andere statistische benadering.
• In dat kader kan het verwarrend overkomen dat er gesproken wordt over een werkloosheidsgraad, die binnen VDAB dus gebaseerd is op de statistieken rond de werkzoekenden. Om deze mogelijke verwarring van de baan te helpen, is vanaf 1 november 2019 de term “werkloosheidsgraad” vervangen door de term “werkzoekendengraad”.

> 2019

>> Nieuwe beroepsbevolking voor werkloosheidsgraden van 2019

• Tijdens de eerste zes maanden van 2019 werden de werkloosheidsgraden verder berekend op basis van de beroepsbevolking van 2016 (zoals bij de werkloosheidsgraden van 2018). De gegevens over de beroepsbevolking van 2017 waren immers nog niet beschikbaar. In juli werden die gegevens beschikbaar gemaakt. Vanaf dan werden zij gebruikt voor de berekening van de werkloosheidsgraden van 2019. De werkloosheidsgraden van de eerste zes maanden van 2019 werden herberekend op basis van de beroepsbevolking van 2017.
• Bij de berekening van de beroepsbevolking van 2017 is voor het eerst rekening gehouden met de werknemers van internationale instellingen.

>> Fusies van gemeenten

• Door fusies van bestaande gemeenten zijn op 1 januari 2019 zeven nieuwe gemeenten ontstaan. Vijftien bestaande gemeenten zijn opgegaan in die fusies en bestaan niet meer (sommige nieuwe gemeenten hebben de naam van een oude gemeente overgenomen). Er zijn nu 300 gemeenten in Vlaanderen. In april is Arvastat daar volledig aan aangepast, ook in de tabellen over het verleden.

> 2018

>> Nieuw adressenbestand vanaf augustus 2018

• Alle wijkgegevens zijn herberekend
• Periodiek ontvangt VDAB een geactualiseerd adressenbestand waarmee we de niet-werkende werkzoekenden (NWWZ) toewijzen aan een bepaalde wijk (wijkgegevens NWWZ). Het gebruik van zo een nieuw bestand impliceert voor de meeste gemeenten een daling van de categorie “onbepaald” en hogere aantallen NWWZ die kunnen toegewezen worden aan de wijken. Om breuken in de tijdreeksen te vermijden, zijn alle wijkgegevens herberekend.

>> Gewijzigde indeling naar leeftijd

• Alle tabellen met de basis-leeftijdsindeling zijn herberekend
• De basisindeling van de leeftijdsgroepen is uitgebreid. Voordien was de indeling : <25j, 25-50j, >=50j. Dat wordt nu : <25j, 25 t/m 39j, 40 t/m 54j, >=55j. De ondergrens van de groep van de ouderen was 50 jaar en wordt nu 55 jaar; een afbakening op 40 jaar wordt bijgevoegd.

>> Werkloosheidscijfers op wijkniveau

• Bijkomende en aangepaste wijkgegevens
• Sedert augustus 2018 zijn van de gemeente Lier werkloosheidscijfers tot op wijkniveau beschikbaar.
• Tegelijk is de wijkindeling van de gemeente Mechelen vernieuwd.

>> Kenmerkendashboard

• In augustus is een nieuw luik aan Arvastat toegevoegd: het dashboard “Kenmerken”. Ook dit luik wordt maandelijks geüpdatet

>> Administratieve correctie van de cijfers van juni 2018

• Alle cijfers van juni 2018 zijn herberekend
• Door een administratieve fout werden voor juni 2018 439 werkzoekenden te veel geteld. Het overgrote deel daarvan (435) waren werkplaatsschrijnwerkers in de gemeente Sint-Katelijne-Waver. De foutieve cijfers waren raadpleegbaar van 2 juli tot 18 juli. De correctie is gebeurd op 18 juli.

> 2017

>> Werkloosheidscijfers op wijkniveau

• Bijkomende wijkgegevens voor een aantal gemeenten
• Vanaf januari 2017 zijn er voor een aantal gemeenten werkloosheidscijfers beschikbaar tot op wijkniveau.

>> Cijfers aangepast aan privacy-wetgeving

• Alle waarden kleiner dan 4 zijn herberekend
• Vanaf januari 2017 worden de waarden 1, 2 of 3 niet meer weergegeven in de statistieken. Ze zijn vervangen door een “-“. Nulwaarden worden wél nog weergegeven.

> 2016

>> Hoger Beroepsonderwijs is nu hooggeschoold

• Alle cijfers zijn herberekend, opdat vergelijkingen met het verleden correct zijn
• Vanaf januari 2016 wordt het studieniveau Hoger Beroepsonderwijs beschouwd als een hooggeschoold niveau.

>> Enkele gemeenten vallen nu onder een andere AMB-regio

• Alle cijfers zijn herberekend, opdat vergelijkingen met het verleden correct zijn
• In januari 2016 zijn enkele gemeenten verhuisd van de regio Antwerpen - Boom naar de regio Mechelen. Het gaat om de gemeenten Aartselaar, Boom, Hemiksem, Boechout, Lint, Niel, Ranst, Rumst, Schelle. De regio Antwerpen - Boom heet nu regio Antwerpen.
  Ook in Vlaams-Brabant zijn er verhuizingen : de gemeenten Tervuren, Hoeilaart en Overijse vallen niet meer onder de regio Vilvoorde, maar wel onder de regio Leuven.

> 2015

>> Eénjarige alternerende opleiding

• Invloed op alle cijfers vanaf september 2015
• Vanaf september 2015 worden de jongeren die een éénjarige alterende opleiding volgen na een initiële opleiding in het buitengewoon secundair onderwijs opleidingsvorm 3 ingeschreven als werkzoekende. Zij verschijnen in de restgroep 'Andere'.

>> Inschakelingsuitkeringen

• Invloed op alle cijfers vanaf september 2015
• Vanaf 01.09.2015 moet de jongere onder de 21 jaar die inschakelingsuitkeringen aanvraagt, in het bezit zijn van een diploma hoger secundair onderwijs of een alternerende opleiding met succes hebben afgerond. De persoon die niet voldoet aan die voorwaarde, maar die studies heeft beëindigd die het recht openen, kan een nieuwe aanvraag indienen eens hij de leeftijd van 21 jaar heeft bereikt.
• Werkzoekende die niet in aanmerking komen voor een inschakelingsuitkering kunnen zich wel nog inschrijven als vrije werkzoekende of als werkzoekende OCMW-steuntrekker.

>> Beperking in de tijd van de inschakelingsuitkering

• Invloed op alle cijfers vanaf januari 2015
• Een werkloosheidsuitkering kan worden toegekend op basis van studies of werk. Een uitkering op basis van studies - de zogenaamde inschakelingsuitkering - kan verkregen worden na het voleindigen van bepaalde studies of een bepaalde leertijd en het doorlopen van een beroepsinschakelingstijd van 12 maanden. Het recht op inschakelingsuitkeringen is beperkt tot 36 maanden. Deze periode van 36 maanden kan onder bepaalde voorwaarden verlengd worden. Deze periode verstreek ten vroegste op 31 december 2014.
• In de eerste fase treft deze maatregel vooral werkzoekenden uit de middenleeftijdsgroep. Een werkloze die nooit voldoende lang gewerkt had om een uitkering te krijgen op basis van werk bleef immers een inschakelingsuitkering ontvangen. Eens de maatregel op kruissnelheid zal zijn daalt de leeftijd snel.
• Werkzoekenden die hun inschakelingsuitkering verliezen worden niet langer geteld bij de WZUA's. Zij kunnen zich wel nog inschrijven als vrije werkzoekende of als werkzoekende OCMW-steuntrekker.
  

>> Inschakelingsuitkeringen

• Invloed op alle cijfers vanaf januari 2015
• Vanaf 01.01.2015 moet de eerste aanvraag om inschakelingsuitkeringen worden ingediend vóór de 25ste verjaardag (vroeger was dat de 30ste verjaardag). Werkzoekenden die niet in aanmerking komen voor een inschakelingsuitkering kunnen zich wel nog inschrijven als vrije werkzoekende of als werkzoekende OCMW-steuntrekker.

>> Afschaffing van de vrijstelling om sociale en familiale redenen

• Invloed op alle cijfers vanaf januari 2015
• Vanaf 1 januari 2015 kan de vrijstelling om sociale en familiale redenen niet meer worden toegekend. De vrijstellingen die werden toegekend vóór 1 januari 2015 kunnen worden behouden gedurende maximum 12 maanden. Deze maatregel zal afstralen op het aantal WZUA's (in plus).

>> Inschrijving als werkzoekende van werklozen en werklozen in SWT ongeacht hun leeftijd

• Invloed op alle cijfers vanaf januari 2015
• Alle volledig werklozen en de werklozen in SWT moeten voortaan ingeschreven zijn als werkzoekende bij de gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling en dat ongeacht hun leeftijd.
• Blijven vrijgesteld: de uitkeringsgerechtigden die op 31 december 2014 ten minste 60 jaar zijn en die in 2014 werkloosheidsuitkeringen hebben ontvangen als volledig werkloze of als werkloze in SWT.
• De langere beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt zal het aantal geregistreerde oudere werkzoekenden opdrijven.

>> Arbeidsgeschiktheid

• Invloed op alle cijfers vanaf januari 2015
• De volledig werklozen moeten arbeidsgeschikt zijn om uitkeringen te kunnen genieten. Dat betekent dat bij ongeschiktheid zij door de ziekte- en invaliditeitsverzekering ten laste moeten worden genomen. Deze maatregel heeft impact op het aantal arbeidsgehandicapte werkzoekenden.

> 2013

>> Toetreding van Kroatië tot de Europese Unie

• Invloed op alle cijfers vanaf juli 2013
• Kroatië is op 1 juli lid geworden van de EU en is daarmee het 28ste EU-land. Hierdoor wordt de Arvastat-indeling aangepast van EU-12 naar EU-13. Klik hier voor meer uitleg over de indeling van de werkzoekenden naar nationaliteit en origine.
  

>> Maxi-vrijstellingen zijn sinds januari 2013 enkel mogelijk voor 60-plussers

• Vooral invloed op de tabellen met indeling naar leeftijd vanaf januari 2013
• Vanaf 60 jaar kan iedere werkzoekende een maxi-vrijstelling aanvragen. Voorheen was de leeftijdsgrens 58 jaar. Een werkloze met een maxi-vrijstelling is vrijgesteld van inschrijving als werkzoekende en moet niet langer beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt.

>> Instapstage

• Invloed op de cijfers in de maanden februari t.e.m. augustus vanaf 2013
• De instapstage is een opleidingsmaatregel, waarbij laaggeschoolde jongeren tijdens hun beroepsinschakelingstijd (BIT = de vroegere wachttijd) de kans krijgen om werkervaring op te doen in een bedrijf. De instapstage duurt drie maanden en start ten vroegste na 6 maanden beroepsinschakelingstijd. Werkzoekenden in opleiding worden niet geteld als werkzoekende, het aantal BIT-jongeren zal daardoor worden gedrukt.

> 2012

>> Latere omzetting van de campusinschrijvingen in BIT

• Invloed op de cijfers van de maand juli 2012
• De jongeren die zich op voorhand inschreven als werkzoekende - de zogenaamde campusinschrijvingen - schuiven in 2012 op 1 augustus door naar de BIT-categorie en verschijnen dus niet in het werkzoekendencijfer van juli. Vorig jaar verschenen ze wel nog in het werkzoekendencijfer van juli. Deze administratieve wijziging drukt het aantal jongeren in beroepsinschakelingstijd met 5.000 eenheden.
  

>> Uitschrijving van uitzendkrachten

• Invloed op alle cijfers vanaf januari 2012
• Vanaf januari 2012 wordt de wijze waarop startende uitzendkrachten worden uitgeschreven bijgesteld. Voordien werden werkzoekenden die als uitzendkracht aan de slag gingen onmiddellijk uitgeschreven, vanaf 2012 verdwijnen ze pas uit de werkzoekendencijfers wanneer ze op de laatste dag van de maand minstens 10 dagen als uitzendkracht gewerkt hebben. Deze wijziging stuurt het Vlaamse werkzoekendencijfer met 2 tot 3 procentpunt hoger dan normaal (5.000 tot 7.000 NWWZ extra). Zonder de maatregel zou de werkloosheid met minstens 2% gedaald zijn in januari 2012 t.o.v. het jaar voordien (januari 2011), door de vertraagde uitschrijving van uitzendkrachten noteren we echter een lichte werkloosheidsstijging (+0,2%). De toename tekent zich vooral af bij de jongeren en bij de mannen.
  
  De gewijzigde methodologie zal nog heel 2012 de werkloosheidscijfers beïnvloeden. In december (vermoedelijk ongeveer +3.000 NWWZ) en vooral in juli (+1.000 NWWZ) zal het effect wel iets kleiner zijn.

>> Jongeren in beroepsinschakelingstijd

• Invloed op alle cijfers vanaf januari 2012
• De regeling van uitkeringen toegekend aan jonge schoolverlaters is gewijzigd vanaf 1 januari 2012. De wachtuitkeringen en de wachttijd heten voortaan "inschakelingsuitkeringen" en "beroepsinschakelingstijd (BIT)". We spreken voortaan dus niet meer van "jongeren in wachttijd". De beroepsinschakelingstijd (BIT) duurt 12 maanden. Daardoor zullen de meeste werkzoekende schoolverlaters langer moeten wachten op hun eerste uitkering en verschuiven ze dus later naar de categorie "werkzoekenden met een uitkeringsaanvraag (WZUA)".
  
  Zie ook http://vdab.be/wegwijs/beroepsinschakelingstijd.shtml.

>> Nieuwe regio's 'Limburg-West' en 'Limburg-Oost'

• Invloed op alle cijfers
• De Limburgse 'VDAB-regio's' zijn voortaan anders ingedeeld. De regio's Hasselt en Tongeren bestaan niet langer, en zijn vervangen door 'Limburg-West' en 'Limburg-Oost'.

> 2011

>> Arbeidsgehandicapte werkzoekenden

• Invloed op alle cijfers over arbeidsgehandicapte NWWZ vanaf oktober 2011
• Vanaf oktober 2011 wordt de definitie uit februari 2009 integraal toegepast! Vanaf dan is een attest of verslag absoluut noodzakelijk, terwijl in de overgangsperiode een vermoeden van arbeidshandicap volstond. Door de strengere definitie daalt het aantal arbeidsgehandicapte NWWZ in oktober 2011 met 14,3% op jaarbasis, terwijl de daling in september 2011 amper 2,5% bedroeg. Ook het aandeel van de arbeidsgehandicapten in de werkzoekendenpopulatie daalt hierdoor, van 14,2 % in september 2011 naar 13% in oktober 2011.
• Lees meer

> 2009

>> Werkzoekenden in opleiding

• Opvraagbaar vanaf januari 2009
• Werkzoekenden die een beroepsopleiding volgen bij de VDAB of een van zijn partners worden niet als 'niet-werkende werkzoekenden (NWWZ)' beschouwd en tellen dus niet mee in de werkloosheidsstatistieken. In arvastat kan je voortaan wel hun aantallen en kenmerken opvragen.
• Lees meer

>> Arbeidsgehandicapte werkzoekenden

• Invloed op alle cijfers over arbeidsgehandicapte NWWZ vanaf februari 2009
• De kansengroep arbeidsgehandicapten bestond voor februari 2009 uit drie categorieën van werkzoekenden. Vanaf februari 2009 is de definitie/afbakening gewijzigd en moet voldaan zijn aan één van 7 specifieke criteria. Door de gewijzigde methodologie stijgt het aantal arbeidsgehandicapte werkzoekenden lichtjes (met 2 à 3 procent).
• Lees meer

>> Werkzoekenden die sollicitatietraining en -begeleiding volgen

• Invloed op alle cijfers vanaf januari 2009
• De werkzoekenden in beroepsopleiding worden niet geteld als NWWZ. Dat volgt uit de Eurostat-definitie. Tot december 2008 werd het volgen van een sollicitatietraining en -begeleiding gelijkgesteld met een beroepsopleiding. Vanaf januari 2009 komt daar verandering in en worden werkzoekenden die enkel een sollicitatietraining en -begeleiding volgen meegeteld in de werkzoekendencijfers. In de nieuwe berekeningswijze daalt het aantal 'werkzoekenden in beroepsopleiding' en is er een evenredige stijging van het aantal NWWZ - naargelang de maand - met 800 à 1.100 eenheden.

> 2008

>> Indeling naar studieniveau

• Invloed op alle tabellen met gedetailleerde studieniveau-indelingen vanaf januari 1999
• Bij de hooggeschoolden is de indeling aangepast aan de nieuwe BAMA-structuur (Bachelors en Masters).
• Lees meer

>> Indeling naar leeftijd

• Invloed op alle tabellen met basisindelingen leeftijd vanaf januari 1999
• De vroegere indeling in drie leeftijdsgroepen (-25 jaar, 25 t/m 39 jaar en 40+), die zowel bij de basisstatistieken als detailtabellen werd gehanteerd, is vervangen door de indeling -25 jaar, 25 t/m 49 jaar en 50+. Dit sluit aan bij de statistieken over de kansengroep 50+ en vergemakkelijkt de aanmaak van detailtabellen hierover.

> 2007

>> Stijging aantal vrij ingeschreven werkzoekenden

• Invloed op alle werkloosheidstabellen waarin de categorie 'vrij ingeschreven nwwz' voorkomt vanaf januari 2007
• In de meeste maanden van 2007 steeg het aantal vrij ingeschreven werkzoekenden ten opzichte van 2006 (of daalde minder snel). Dit kan niet los gezien worden van de werking van de tewerkstellingscellen: ontslagen werknemers worden gestimuleerd om zich in de verbrekingsperiode al in te schrijven als vrij ingeschreven werkzoekende.

>> Bruggepensioneerden als WZUA geregistreerd

• Invloed op alle werkloosheidstabellen waarin de categorie 'WZUA' voorkomt vanaf januari 2007
• In uitvoering van het generatiepact moeten bruggepensioneerden, die voor de wettelijke leeftijd van 58 jaar op brugpensioen zijn gegaan, beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. Ze worden, net zoals de andere oudere wz die beschikbaar moeten blijven, als WZUA geregistreerd.

>> Registratie deeltijds lerenden

• Vooral invloed op NWWZ-tabellen ingedeeld naar leeftijd vanaf september 2007
• Vanaf september 2007 wordt de volledige registratie van de deeltijds lerenden nagestreefd. De jongeren waarvan het stukje werk niet is ingevuld worden geteld als werkzoekende in categorie 11 (meegeteld bij de niet-werkende werkzoekenden (NWWZ) - zie ook info over NWWZ).

> 2006

>> Afschaffing stempelcontrole en dimona

• Invloed op alle jaarvergelijkingen in de werkloosheidstabellen van 2006
• In december 2005 boden de werkzoekenden zich voor de laatste maal aan bij de gemeentelijke stempelcontrole. Tot dan baseerde VDAB zich vooral op de aan- en afwezigheid op deze stempelcontroles om zijn werkzoekendendatabank te actualiseren. Vanaf januari 2006 gebeurt dit voornamelijk op basis van externe data.
• In het nieuwe concept is de verwerking van de Dimona-gegevens essentieel. Via Dimona (Déclaration IMmédiate - ONmiddellijke Aangifte) doen de werkgevers aangifte van in- en uitdiensttredingen van werknemers. De Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ) maakt deze aangiften over aan VDAB. Werkzoekenden die een baan vonden worden geschrapt in de werkzoekendendatabank, werknemers die einde contract zijn na een korte tewerkstelling worden automatisch heringeschreven als werkzoekende.
• Door met de elektronische Dimona-gegevens te werken, wordt de databank een stuk sneller geactualiseerd dan vroeger. Dit leidt weliswaar tot juistere cijfers maar tegelijkertijd bemoeilijkt het de vergelijkingen op jaarbasis: de cijfers over 2006 zijn immers beïnvloed door Dimona, de cijfers over 2005 daarentegen zijn nog meebepaald door de (tragere) verwerking van de stempellijsten.

>> Problemen met de stipte aanlevering van de dimona-gegevens

• Invloed op alle werkloosheidstabellen vanaf januari 2006
• De stipte aanlevering van de dimona-gegevens is bij de nieuwe werkwijze cruciaal. In 2006 waren hierbij verschillende onderbrekingen. Het effect op de cijfers wordt geïllustreerd voor september 2006. De laatst beschikbare Dimona-gegevens liepen toen maar tot 18 september wat tot een overschatting van het NWWZ-cijfer leidde:
  • in september zijn er steeds erg veel aanwervingen. Doordat na 18 september hierover geen informatie beschikbaar was, kwam het positief effect op de werkloosheidscijfers onvoldoende tot uiting.
  • het cijfer van september is ook omhoog gestuwd door het mechanisme van de automatische herinschrijving. Werkzoekenden die minder dan 28 dagen gewerkt hebben worden bij einde van hun arbeidscontract automatisch heringeschreven. Dit effect speelt in het bijzonder voor uitzendkrachten die vaak tewerk gesteld worden via herhaalde weekcontracten. Recente uitzendkrachten die nog geen 28 dagen hadden gewerkt bij het uitvallen van de dimona-stroom, en die een contract hadden dat afliep in de dagen na het uitvallen van de dimona-stroom zijn eind september automatisch heringeschreven. Nochtans hadden een deel van deze interim-krachten een nieuw weekcontract. Door het uitvallen van de dimona-stroom was VDAB niet geïnformeerd over deze nieuwe arbeidscontracten.

>> WZUA

• Invloed op alle tabellen waarin de categorie 'UVW' voorkwam
• Vanaf 2006 wordt de term ‘Uitkeringsgerechtigd volledig werkloze (UVW)’ niet langer gehanteerd door VDAB, maar vervangen door ‘Werkzoekenden met werkloosheidsuitkeringsaanvraag’, afgekort WZUA.

>> Afschaffing categorie 15 (onderdeel van de vrij ingeschreven werkzoekenden)

• Vooral invloed op de tabellen met indelingen naar categorie in de eerste maanden van 2006
• Werkzoekenden die zich online inschreven en niet kwamen opdagen bij de stemplecontrole werden niet onmiddellijk afgeschreven maar ondergebracht in categorie 15 (een onderdeel van de groep van vrij ingeschreven werkzoekenden). Door de afschaffing van de stempelcontrole viel de bestaansreden voor categorie 15 weg.
• De 8.000 werkzoekenden die eind december 2005 nog geteld werden in deze subgroep werden gepeild en in de eerste maanden van 2006 uitgeschreven omwille van werk, geregistreerd als WZUA of ingeschreven als vrije werkzoekende.

> 2005

>> Oudere werkzoekenden met mini-vrijstelling

• Invloed op alle jaarvergelijkingen in de werkloosheidstabellen in 2005 en later
• De opname van oudere werkzoekenden met mini-vrijstelling in augustus 2004 en van PWA-werknemers in oktober 2004 (zie rubriek 2004) zorgde voor een stijging van het aantal werkzoekenden en een vertekening van de jaar-op-jaar vergelijkingen in 2005 en later.

> 2004

>> Oudere werkzoekenden met mini-vrijstelling

• Vooral invloed op de tabellen met een opsplitsing naar leeftijd en categorie vanaf augustus 2004 en in de jaar-op-jaar vergelijkingen in 2005 en later
• Oudere werkzoekenden met mini-vrijstelling moesten zich niet aanmelden bij de stempelcontrole maar wel ingeschreven blijven als werkzoekende. Voor augustus 2004 had VDAB echter geen indicaties die aangaven dat deze werkzoekenden een mini-vrijstelling genoten en werden ze op basis van de stempelcontrole afgeschreven. Om deze lacune te verhelpen werd tussen RVA en VDAB in augustus 2004 een informatiestroom opgezet waardoor de oudere werkzoekenden met mini-vrijstelling terug opgenomen werden in het werkzoekendencijfer. Dat stuwde het aantal uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (de huidige WZUA's) omhoog met 8.269.

>> PWA-werknemers

• Vooral invloed op de tabellen met een opsplitsing naar geslacht vanaf oktober 2004 en in de jaar-op-jaar vergelijkingen in 2005 en later
• PWA-werknemers die voldoende uren presteerden in het PWA-stelsel waren vrijgesteld van inschrijving als werkzoekende. Deze vrijstelling werd afgeschaft: vanaf 1 oktober 2004 moesten alle PWA-werknemers terug beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt en dus ingeschreven zijn als werkzoekende. Begin september waren er 12.500 uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (huidige WZUA's) met een PWA-vrijstelling. Vooruitlopend op de wijziging hebben een reeks PWA-werknemers zich reeds in september ingeschreven als werkzoekende bij VDAB. De overige PWA-werknemers met vrijstelling werden op 1 oktober automatisch omgezet. Zij worden geteld bij de uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (huidige WZUA's). De opname van de PWA-werknemers (vooral vrouwen) in het werkzoekendencijfer manifesteert zich via een relatief sterkere toename van de vrouwelijke werkloosheid.

> 2003

>> Buitenlandse diploma's

• Vooral invloed op de tabellen met een opsplitsing naar studieniveau vanaf 2003
• Werkzoekenden met een buitenlands diploma konden zich vroeger enkel inschrijven onder de algemene noemer 'buitenlands diploma', vanaf 2003 is de keuze uitgebreid tot een reeks studiecodes die de relatie leggen met de vergelijkbare Vlaamse studieniveaus.

> 2002

>> Indeling naar studieniveau

• Vooral invloed op de tabellen met een opsplitsing naar studieniveau vanaf 2002
• De indeling naar studieniveau is in 2002 ingrijpend veranderd. Vanaf 2002 is de indeling afgestemd op het eenheidstype en worden de werkzoekenden met een diploma secundair onderwijs niet langer onderverdeeld in lager en hoger secundair maar in respectievelijk tweede en derde/vierde graad secundair. De inpassing van de oude diploma's gebeurde als volgt:
  • De werkzoekenden met een getuigschrift van lager secundair algemeen vormend onderwijs werden ingeschaald op de eerste graad van het secundair onderwijs (en vallen onder de laaggeschoolden);
  • De werkzoekenden met een getuigschrift van lager secundair technisch onderwijs worden ingedeeld bij de tweede graad technisch onderwijs (en vallen eveneens onder de laaggeschoolden).
• Daarnaast zijn er een reeks oude diploma's uit het hoger onderwijs van de tweede graad, o.a. kunstdiploma's en technisch ingenieurs, omgezet naar huidige diploma's. Binnen het hoger onderwijs resulteerde dat in een verschuiving van werkzoekenden van het hoger onderwijs van 1 cyclus naar het hoger onderwijs van 2 cycli (of in de huidige indeling van professionele bachelor naar master).

  Bij deze gelegenheid zijn ook een reeks niet meer bestaande studierichtingen omgezet naar actuele diploma's en werden een aantal andere anomalieën opgeruimd.

>> Vrije werkzoekenden (categorie 15)

• Vooral invloed op de tabellen met indeling naar categorie vanaf 2002
• Deze categorie omvat naast o.a. de herintreders ook de online ingeschreven werkzoekenden die niet komen opdagen bij de stempelcontrole. Deze wegblijvers worden tijdelijk opgenomen in de groep vrije werkzoekenden. In de tweede helft van 2002 is het opvolgingsschema van deze subgroep verstrakt.

>> Niet-werkende niet-werkzoekenden (1985-1996-2002)

• Vooral invloed op de tabellen met indeling naar leeftijd vanaf juli 2002
• Voor juli 2002 konden werkzoekenden ouder dan 50 jaar vlot kiezen voor het statuut van niet-werkzoekende werkloze, dat statuut is vergelijkbaar met de huidige maxi-vrijstelling. In 2002 heeft de federale regering deze vrijstellingen voor oudere werklozen herzien: vanaf juli 2002 moeten werklozen die nog geen 58 jaar zijn in principe ingeschreven blijven als werkzoekende.
  Het effect van deze maatregel manifesteerde zich niet onmiddellijk en integraal in de werkzoekendencijfers van juli 2002. Overgangsbepalingen - werkzoekenden die de vrijstelling genoten blijven die verder genieten - spreiden het effect van deze maatregel over verschillende jaren uit, maar zorgen er tevens voor dat in de volgende jaren het aantal oudere werkzoekenden onder gelijke omstandigheden stijgt. De nieuwe cohorte vijftigers verschijnt vanaf juli 2002 integraal in de werkzoekendencijfers en vervangt een groep werkzoekenden die nog kon kiezen voor het statuut van niet-werkzoekende.

>> Maxi-vrijstellingen zijn sinds juli 2002 enkel mogelijk voor 58-plussers

• Vooral invloed op de tabellen met indeling naar leeftijd vanaf juli 2002
• Vanaf 58 jaar kan iedere werkzoekende een maxi-vrijstelling aanvragen. Een werkloze met een maxi-vrijstelling is vrijgesteld van inschrijving als werkzoekende en moet niet langer beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt.

> 2001

>> Vrij ingeschreven werkzoekenden

• Vooral invloed op de tabellen met indeling naar categorie vanaf 2001
• Via een nieuw online systeem (Dossiermanager) konden werkzoekenden zich voortaan online inschrijven. Dat zorgde voor een plotse stijging van het aantal vrij ingeschreven werkzoekenden:
  • het gebruiksvriendelijke online inschrijven appelleert aan nieuwe groepen werkzoekenden die VDAB voorheen moeilijker bereikte;
  • de met ontslag bedreigde werkzoekenden schrijven zich sneller in waardoor ze ook vlugger opduiken in de cijfers;
  • de online ingeschreven uitkeringsgerechtigde werkzoekenden die niet komen opdagen bij de stempelcontrole worden niet meer onmiddellijk afgeschreven. Ze worden nu tijdelijk opgenomen in de groep vrije werkzoekenden. In de loop van de volgende maanden wordt dan bij hen gepeild of ze nog effectief werkzoekend zijn. Deze werkprocedure garandeert dat werkzoekenden niet ten onrechte worden afgeschreven. Anderzijds zorgt deze werkwijze wel voor een oprisping in de cijfers.

> 2000

>> Naturalisatie en regularisatie

• Vooral invloed op de tabellen met indeling naar nationaliteit en categorie vanaf 2000
• Vooral invloed op de tabellen met indeling naar nationaliteit en categorie vanaf 2000. Het aantal nwwz van niet-Europese origine is in 2000 snel gestegen. De snel-Belg wet en de regularisatieprocedure hebben daar debet aan.
• Door de vereenvoudigde naturalisatieprocedure kregen vreemdelingen vlotter de Belgische nationaliteit. Werkzoekenden die voorheen geteld werden onder de hoofding ‘Niet-Belgen’ verschijnen nu in de rubriek ‘Belgen’.
• De regularisatieprocedure zorgde voor een extra instroom van werkzoekenden met een vreemde nationaliteit. Via een omzendbrief gaf minister Onkelinx (B.S. dd 15/04/2000) buitenlandse onderdanen, die een aanvraag tot regularisatie van hun verblijf hebben ingediend, toelating tot inschrijving als werkzoekende. Zij mogen werken indien zij een werkgever vinden die voor hen een voorlopige arbeidsvergunning aanvraagt. Bijgevolg mogen zij ook ingeschreven worden als werkzoekende. Werkzoekende asielzoekers zonder OCMW-steun worden ingedeeld bij de vrijwillig ingeschreven werkzoekenden, asielzoekers met OCMW-steun in de restgroep ‘Andere’.